شستشوی مخزن آب و نظافت آن، یکی از کارهای واجب است که برای حفظ کیفیت آب و از آن مهمتر سلامت افراد، باید به صورت دوره‌ای انجام شود. مخزنی که آلوده شده باشد؛ باعث ایجاد بیماری می‌شود و سلامت خانواده شما را به خطر می‌اندازد، چرا که آب آشامیدنی ارتباط مستقیمی با زندگی انسان دارد. بنابراین حفظ بهداشت مخزن آب با آگاهی از مراحل و فرآیند صحیح ضد عفونی کردن مخزن، اهمیت زیادی دارد که در این مقاله به بررسی کامل آن می‌پردازیم.

چرا باید مخزن آب خود را تمیز کنیم؟

آب شرب شهری دارای املاح گوناگونی است که در زمان نگهداری بلند مدت، ته‌نشین می‌شود. ورود و ته‌نشینی این املاح در مخزن آب، باعث جرم گرفتن بدنه و کف مخزن می‌شود. به همین دلیل، برای حفظ کیفیت آب، نظافت منظم مخزن‌ها اهمیت دارد.

در واقع شستشوی مخزن آب، یک بخش ضروری از اقدامات بهداشتی آب و کنترل بیماری است که اگر به درستی و به صورت منظم انجام نشود؛ حتی زمانی که از منبع آب در جهت آبیاری استفاده کنید، موجب تکثیر باکتری و بیماری‌های خطرناک می‌شود. ضمن اینکه شستشوی مخزن، باعث افزایش کیفیت دوام و طول عمر مخزن نیز می‌شود.

شستشو و تمیز کردن مخزن آب

خدمات تمیزکاری مخزن توسط کارشناسان در این زمینه انجام می‌شود و مراحل خاص خود را دارد. اما به طور کلی، در دو حالت امکان تمیز کردن درب مخزن وجود دارد که این دو روش بر اساس حجم مخزن در نظر گرفته می‌شوند:

1. زمانی که امکان ورود به داخل مخزن به دلیل ابعاد و یا سایز درب آن وجود ندارد:

در این روش، ابتدا با خارج کردن مخزن از مدار به کمک سیستم لوله کشی بای‌پس (Bypass piping system)، مخزن را به طور کامل تخلیه کنید. سپس دیواره‌ها و کف مخزن را با استفاده از جاروهای دسته بلند، آبکشی و تمیز کنید.

بعد از آبکشی مخزن با مایع ضد عفونی، مخزن را شستشو دهید و به مدت یک روز آن را رها کنید تا به خوبی ضد عفونی شود. پس از گذشت این مدت زمان، مخزن را مجدد تخلیه کنید و با تمیزکاری و آبکشی، فرآیند تمیز کاری به اتمام می‌رسد.

2. زمانی که امکان ورود یک فرد به درون مخزن در جهت لایروبی وجود دارد:

در این حالت، یک شخص وارد مخزن می‌شود و با تجهیزاتی مانند سیم ظرفشویی، اسکاج و بُرس اقدام به تمیز نمودن مخزن می‌کند. در این روش، درصد مواد ضد عفونی کننده باید به درستی و اندازه باشد، زیرا ممکن است باعث آسیب رسیدن به ریه فردی باشد که مخزن را تمیز می‌کند.

مراحل تمیزکاری در زمان ورود یک فرد به مخزن، همانند روش قبلی انجام می‌شود و در این روش کیفیت شستشوی مخزن بسیار بالاتر است. اما باید توجه داشته باشید تا فردی که به فضای محدود مخزن وارد می‌شود، آسیب نبیند.

مراحل شستشوی مخزن آب

شستشوی مخزن آب در هر دوره (معمولا ۱ سال)، یک بار انجام می‌شود. در صورتی که مخزن به مدت زیادی بدون شستشو باقی بماند، امکان ایجاد باکتری در آن به وجود می‌آید. یکی از خاصیت‌هایی که باکتری‌ها دارند، تکثیر بسیار زیاد آنهاست (به گونه‌ای که در هر ۱۵ دقیقه، دو برابر می‌شوند.)

در ادامه مراحل و نحوه شستشوی منبع آب را به ترتیب بیان می‌کنیم:

تخلیه آب مخزن

قبل از انجام هر کاری، آب مخزن باید به طور کامل تخلیه شود و برای تخلیه کردن آب مخزن، باید شیر ورودی آن را ببندید. سپس شیر خروجی (یا همان شیر تخلیه) که در بیرون مخزن قرار دارد را باز کنید تا آب موجود در مخزن خارج شود و پس از تخلیه کامل آب مخزن، شیر تخلیه را ببندید.

تمیزکاری مخزن با مواد شوینده

در مرحله دوم، از مواد شوینده و آب داغ برای شستشوی مخزن استفاده می‌کنیم. شلنگ آب و بُرس نرم برای تمیز کردن کامل گوشه‌های مخزن، بسیار مناسب است. مخلوط شوینده باید به مدت مشخص در مخزن بماند و از پاک شدن تمامی ذرات رسوبی، حتی به مقدار جزئی هم باید مطمئن شوید.

از جمله دیگر ابزاری که در جهت تمیزکاری مخزن می‌توان از آن استفاده کرد؛ جت آب پرفشار (Water Jet) است که آب را با فشار زیاد وارد مخزن می‌کند. واتر جت از فاصله ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متری، با زاویه ۴۵ درجه، برای از بین بردن رسوبات استفاده می‌شود. ضمن اینکه در زمان استفاده از آن باید از عینک ایمنی استفاده کرد.

شستشو منبع با آب

پس از شستشوی مخزن با شلنگ فشار بالا، تا زمانی که آب خارج شده از خروجی کاملا شفاف شود. سعی کنید از آب داغ استفاده کنید و اگر نیاز بود تا چند ساعت صبر کنید.

ضد عفونی کردن مخزن و لوله‌ها

با استفاده از اسپری ضد باکتری یا مایع سفید کننده، آلودگی و میکروب‌ها را به خوبی تمیز کنید. البته باید توجه داشته باشید که درصد خلوص مواد شوینده تا چه میزان است، زیرا در صورت تلفیق شدن با آب، می‌تواند در آینده باعث به خطر افتادن سلامت افراد شود. این مقدار معمولا ۴٪ است و مایع سفید کننده برای ضدعفونی مخازن آب "آب ژاول" نامیده می‌شود. استفاده از وایتکس و سرکه نیز برای ضد عفونی کردن مخزن مناسب است.

برای شستشوی اتصالات و لوله‌های متصل به مخزن نیز می‌توان با استفاده از پمپ آب، محلول مورد نظر را درون لوله‌ها پمپاژ کرد و در ادامه با پمپاژ آب گرم، عملیات شستشو را تکمیل کرد.

آب مخزن را خالی کنید تا کاملا خشک شود.

آب ضد عفونی شده را به دقت خالی کنید، زیرا حاوی کلر است و مخزن را از آب تازه پر کنید. سپس برای بار آخر آب را تخلیه کنید و صبر کنید تا زمانی که مخزن کاملا خشک شود. پس از خشک شدن مخزن، امکان استفاده از آن فراهم می‌شود.

مخزن آنتی باکتریال

مخازن آب سه لایه آنتی باکتریال شرکت تهران پلیمر یارا، برای ذخیره‌سازی آب استفاده می‌شود و از دو جهت برای شستشو و تمیزکاری مناسب هستند. اول اینکه، این مخازن به دلیل استفاده از مواد نانو در زمان تولید، از ایجاد جلبک و باکتری (حتی در زمان تابش مستقیم نور خورشید) در مخزن جلوگیری می‌کنند و از جهت دیگر این خاصیت باعث می‌شود تا شستشو و تمیز کردن آنها بسیار راحت انجام شود.

شستشوی مخازن چند وقت یک‌بار انجام می‌شود؟

شستشوی مخزن آب معمولا سالی یکبار انجام می‌شود، اما در بعضی از مناطق کشور، املاح و ذرات جامد در آب زیاد است و رسوبات بیشتری در کف مخزن جمع می‌شود. اما بهترین راه برای اینکه بفهمیم چه موقع مخزن خود را بشوییم، زمانی است که طعم، مزه و بوی آب تغییر پیدا می‌کند.

سخن پایانی

نظافت و شستشوی مخزن آب، یک امر ضروری برای سلامتی افراد است که باید به صورت دوره‌ای و منظم انجام شود. تمیزکاری مخزن، مزایای دیگری مانند افزایش طول عمر مخزن و همینطور حفظ کیفیت آب آشامیدنی را دارد. در این مطلب، مراحل شستشوی مخزن آب را به همراه ضرورت انجام آن را مورد بررسی انجام دادیم.